Kolit Nedir?

Bağırsaklarımız vücudumuzun ikinci beyni olarak isimlendirilir ve sağlık açısından büyük bir önemi vardır. Kolit, kalın bağırsak iltihaplarının genel ismidir, kolonun iç astarının iltihaplanması ile oluşur.

Hastalık kalın bağırsağın en alt kısmı olan rektumda başlar ve yukarıya doğru mukoza ve submokozal etkiler gösterir. Bağırsaklarda ise daha çok yüzeysel etkiler gösterir. Kolit daha çok kalın bağırsaklarda sınırlı kalır. Bazen hastalık bağırsağın tüm katmanlarını tutarak bağırsak delinmesi, fistül ve apselere neden olur. Hastalık hafif, orta ve ağır formlarda görülür. Kramp şeklinde karın ağrısı, kanlı mukuslu ishal, tenezm (tam boşalamama hissi),hastalığın orta ve ağır formları ise bulantı, kusma, ateş, kilo kaybı ve iştahsızlığa da neden olur.

Kolitin pek çok çeşidine neyin sebep olduğu henüz tam bilinmemektedir. Birçok kolit türünün en yaygın nedeni, kolonun virüs ve parazit gibi bakteriler yüzünden iltihaplanmasıdır. Bu bakteriler; Shigella, E.Coli, Yersinia, Salmonella, Campylobacter isimli bakterilerdir. Ancak bakteriler, herkeste kolite neden olmaz. Kontamine (mikrop bulaşmış) yiyecek tüketen kişiler kolite daha kolay yakalanır. Tedavisi çeşidine göre değişebilir, antibiyotik ve diğer ilaçlar, hastaya uygun bir diyet, düzenli ve dengeli beslenme ile kolit çoğu zaman tedavi edilebilir. Tüm bunlardan sonuç alınamadığında ameliyat tek çare olabilir.

Ülseratif Kolit Nedir?

Kolitin spastik kolit, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, bulaşıcı kolit gibi türleri vardır. En bilinen türü ise ülseratif kolittir. Ülseratif kolit, bağırsaklarda kronik iltihabi değişikliklere neden olan stres, sıkıntı, sigara, enfeksiyonlar gibi birçok faktörle nükslerle seyreden kronik iltihabi bir bağırsak hastalığıdır. Ayrıca hastalık genetik geçiş gösterir, yakın akrabalarda ve hasta ebeveynlerin çocuklarında hastalığın görülme sıklığı artar. Hastanın kliniği, laboratuar, endoskopik tetkik ve biyopsi, radyolojik tetkikler ve histopatolojik tetkik, hastalıkların ayırıcı tanısında birlikte değerlendirilmesi gereklidirler. İnce bağırsak ve kalın bağırsağın enfeksiyonları, AIDS, bağırsak parazitleri, bağırsak fıtıklaşmaları sonucu oluşan divertikül denilen bağırsak cepleşmelerinin iltihaplanması (divertikülit), kanser hastalarının tedavisinde kullanılan radyasyona bağlı gelişen radyasyon koliti, birçok hastalıkta kullanılan antibiyotikler, bazı romatizma ilaçları, bazı romatizmal hastalıklar ülseratif kolit benzeri hastalıklara neden olurlar.

Kolit Nasıl Teşhis Edilir?

Belirtilerin görülmesi durumunda ilgili hekime başvurmak gereklidir. Hekim hastanın öyküsünü alır ve fiziksel muayene yaptıktan sonra gerekli gördüğü bazı testleri hastadan isteyebilir.

Kan testleri; kansızlık ve iltihaplanmanın olup olmadığı bu test sayesinde anlaşılabilir. Dışkı örneği testleri ile dışkıda görülmeyen fakat bağırsaklarda olan bazı kanama durumlarını tespit eder. Hekimin tedavi için kolondaki farklı enfeksiyon veya parazitleri tespit etmesini sağlayan bir testtir. Esnek sigmoidoskopi ise kolonun alt kısmını görüntülemek amacıyla rektumdan bir ışık ve görüntüleme kamerasının tüple yerleştirilmesidir. Bu işlem sırasında gerekli görülmesi halinde kolonun alt bölümünden biyopsi için küçük bir örnek de alınabilir. Kolonoskopi, esnek sigmoidoskopi işleminden farkı bu görüntüleme yönteminde sadece kolonun alt kısmına değil tüm kalın bağırsağa bakılabilmesidir. Bu görüntüleme sırasında ülseratif kolitten etkilenmiş bölümleri tespit edebilmek için mavi bir boya püskürtülebilir. Boya püskürtülen bu işleme de kromoendoskopi denir. Röntgen ülseratif, kolit teşhisinde nadiren de olsa kullanılabilen bir görüntüleme tekniğidir. Röntgen çekimi yapılmadan önce hastanın bağırsakları baryumlu lavmanla boşaltılmalıdır ki görüntüleme daha doğru şekilde yapılabilsin.

Kolit nedenlerine bağlı olarak her yaşta görülebilir. Ancak ülseratif kolit daha çok 15-30 yaşları arasında görülür. Kadınlarda ve erkeklerde görülme oranı eşittir. Genetik geçiş gösterebilir. Yakın akrabalarda ve hastaların çocuklarında görülebilir.

Kolit Döneminde Beslenme

Kolit hastalarının beslenme planları, kolitin şekline ve sebebine göre değişiklik gösterebilir. Beslenme, bağırsak hastalıklarının nedeni değildir ancak bazı yiyecekler alevlenmeyi tetikleyebilir veya belirtileri kötüleştirebilir. Bu tetikleyiciler kişiden kişiye değişir ve herkes için belirtileri arttıran tek bir yiyecek veya içecek türü yoktur. Kolit hastalığının alevli döneminde hastanın günlük alması gereken gıdalar hazır solüsyonlar seklinde damar yolu ile verilerek bağırsağın istirahate alınması sağlanabilir ancak bu yöntem akut iltihabi durumun gerilemesini sağlarken uzun süreli olması durumunda ise faydası tartışmalıdır.

Kolit Tedavisinde Bitkisel Ürünler

Kolit tedavisinde doktor tarafından reçete edilen ilaçları kullanmanız bazen tek başına yeterli olmayabilir. Aynı zamanda sağlıklı bir diyet ile doğru beslenme alışkanlığı kazanmanız da gerekebilir. Bu süreçte zerdeçal, rezene, zencefil, aloe vera, hindistan cevizi gibi birtakım bitkileri ve bitki çaylarını tüketerek hastalık semptomlarını giderebilirsiniz. Ancak bitkisel kolit tedavisinden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.