L-Karnitin nedir?

L-Karnitin

L-karnitin, karaciğerde ve böbreklerde lizin ve metiyonin amino asitlerinden türetilen bir amino asittir. Yağ asitlerinin hücrenin enerji merkezleri olan mitokondrilere taşınmasında kritik öneme sahip. Hücre içerisindeki mitokondriler bu yağları enerji üretiminde kullanırlar. Vücudun L-karnitin depolarının %98’i enerjinin en çok ihtiyaç duyulduğu yerlerden olan kaslarımızda bulunmaktadır. Karaciğer ve kanda eser miktarda L-karnitin vardır.

Et ve diğer hayvansal gıdalar ile soya fasulyesi ve avokado gibi bazı bitkiler L-karnitin kaynaklarıdır. L-karnitin düzeyleri vejetaryen ve veganlarda genellikle daha düşüktür çünkü bu kimseler hayvansal ürünleri sınırlı tüketirler ya da hiç tüketmezler.

L-Karnitinin Yararları Nelerdir?

• Sporcu besinleri arasında anılan ve sporcu kullanımlarıyla özdeşleşmiş olan karnitinin bilinen ve öncelikli görevi yağ yakımını hızlandırmasıdır. Yağ asitlerinin mitokondriye taşınmasını sağlayarak, yağ asidi metabolizmasında önemli bir rol üstlenir.
• Metabolizmada yağ yakımını artırıcı, kasları güçlendirici, sperm hareketliliğini artırıcı özellikleri vardır.
• Enerji üretiminde merkezi bir rol oynadığı için, sporcuların dayanıklılığını ve performansını artırmaya destek olur.
• Oksijen tüketimini artırdığı, egzersiz sonrası iyileşme sürecini hızlandırdığı, kas yaralanmalarını ve ağrılarını hafiflettiği gösterilmiştir.
• Uygun diyet ve egzersiz ile birlikte kullanıldığında kilo vermede etkili olduğu bilinmektedir.
• C vitamini ve B 12 takviyesinin karnitin emilimini artırdığı gözlemlenmiştir.
• Kaslara kan akışını hızlandırarak;  egzersiz sırasında kaslara ihtiyaç duyduğu besin maddeleri ve hormonların ulşamasını sağlar.
• Araştırmalar L-karnitin düzeylerinin yaşla birlikte azaldığını göstermektedir. Günde 2 gram L-karnitinin yaşlı kimselerde yorgunluğu azalttığı, beyin ve kas işlevini arttırdığı görülmektedir.

 

L-Karnitin Nasıl Kullanılır?

Farklı formlarına göre değişmekle beraber, genelde günde 500-4000 mg kullanılması tavsiye edilir. Bunun yanında karnitin eksikliği nedeniyle kullanılması gerekiyorsa, kullanım şekli ve miktarı için doktora danışılması tavsiye edilir. Egzersizle birlikte yağ yakımı için kullanılacaksa, daha etkili sonuç için egzersizlerden 30-45 dk önce, sıvı ya da tablet şeklinde alınabilir. Sıvı formu daha hızlı kana karıştığı için, genellikle sıvı form tavsiye edilir.

 

Sonuç

Yapılan pek çok çalışma ile  yağ asitlerinin mitokondrial oksidasyonunda yaşamsal bir kofaktör olan L-karnitinin sağlık üzerine olumlu etkileri ortaya konmuştur. L-karnitin doğal bir bileşik olması sebebiyle birkaç grama kadar oral dozda verildiğinde toksisiteden uzaktır.

Birincil ve ikincil eksikliklerde sıklıkla diyete eklenmesi önerilmektedir. Ancak doz arttırılması ile belirgin bir fayda görülmemiştir. Son yılların popüler besin desteklerinden olmasına rağmen gıdalarla doğal olarak alındığı zaman biyoyararlılığının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Bir çok organda oksidatif stresi ve karaciğerde yağlanmayı azalttığı, diyabet hastalığında olumlu etkileri olduğu ayrıca obez bireylerde yaşam şekli değişiklikleri ile beraber kullanıldığında kilo vermeye artı etkisi olduğu da bir çok çalışmada görülmüştür